Śladami Mistrzów

Dlaczego w darwinowskim świecie, gdzie najlepszym przystosowaniem jest wykorzystywanie innych, pojawiają się jednak zachowania altruistyczne? Próba uzyskania odpowiedzi na to pytanie jest jednym z fundamentalnych problemów biologii ewolucyjnej. Przyjrzymy się tej kwestii przez pryzmat matematyki.

W rocznicę wydania Philosophiae naturalis principia mathematica Isaaca Newtona publikujemy artykuł pt. Newtoniana: Woolsthorpe i Grantham, który ukazał się w „Wiadomościach matematycznych” w 1913 r.. Autorem jest Zdzisław Krygowski, ówczesny profesor Politechniki Lwowskiej, później pionier matematyki poznańskiej.

W sierpniu 1939 roku, w obliczu narastającego globalnego napięcia, węgierski fizyk Leó Szilárd, wraz ze słynnym Albertem Einsteinem, napisali list do prezydenta Franklina Roosevelta. Ostrzegali w nim przed szokującym potencjałem wykorzystania przez Niemców nowych odkryć w fizyce jądrowej do stworzenia niszczycielskiej broni.

Znakomity matematyk niemiecki Karol Gauss (1777-1855) obmyślił względnie prosty sposób znalezienia daty Wielkanocy. Algorytm przytaczamy tu na przykładzie.

Czy jedno wydarzenie może odmienić całe życie ? Czy można mówić o chwili, w której ktoś odkrył swój talent, pasję lub powołanie? Historie wielu wybitnych jednostek sugerują, że tak bywa – jedno zdarzenie, spotkanie, doświadczenie sukcesu, a nawet szczęśliwy zbieg okoliczności mogą stać się przełomowym momentem, który nadaje kierunek przyszłości.

Wielu historyków nauki uważa, że najwybitniejszym matematykiem X wieku był Gerbert z Aurillac. Tak właściwie to nie był on matematykiem, ale człowiekiem dobrze wykształconym i obeznanym z różnymi dziedzinami nauki. Jego postać znana jest częściej pod imieniem Sylwester II, bo drogi życiowe zaprowadziły go na tron Stolicy Piotrowej. Papieżem został w 999 roku.
Czym się zasłużył, by o nim wspominać?

Wiedeńskie prywatne muzeum Erlebnis Mathematik działa od września 2018 roku. Przewodniczką po obiekcie jest dr Gerlinde Faustmann, emerytowana nauczycielka matematyki, która jest autorką pomysłu stworzenia muzeum.

Jednym z najważniejszych, podstawowych pojęć matematycznych jest pojęcie odpowiedniości. Przenika ono wszystkie dziedziny myśli matematycznej; jest podstawą, na której budujemy inne, zasadnicze pojęcia; jest źródłem wszystkich najwspanialszych pomysłów.

Matematyka to zajęcie umysłowe. Jest w niej też silny element estetyczny. Nieraz się mówi na przykład, że jakiś dowód jest piękny.
prof. Andrzej Schinzel

Claude Shannon urodził się w Gaylord w stanie Michigan w 1916 r. jako syn przedsiębiorcy i nauczycielki.  Był cudownym dzieckiem -- został jednym z najwybitniejszych uczonych XX w., tej miary, co Albert Einstein.